Arirang (아리랑) là điệu dân ca rất phổ biến trên bán đảo Triều Tiên (bao gồm cả Bắc Triều Tiên và Hàn Quốc). Đây được xem là điệu dân ca biểu trưng cho lịch sử, văn hóa và tâm hồn của cả dân tộc Triều Tiên nói chung và Hàn Quốc nói riêng.
Arirang được chia thành 3 loại chính. Arirang (아리랑) tại khu vực tỉnh Nam Gyeongsang (경상남도) được gọi là Milyang Arirang (밀양아리랑), ở vùng Honam (호남) – phía tây nam của bán đảo là Jindo Arirang (진도아리랑), và Jeongseon Arirang (정선아리랑) được phổ biến rộng rãi ở khu vực tỉnh Kangwon (강원도).
I. Nguồn gốc điệu dân ca Arirang
Có giả thuyết cho rằng Arirang (아리랑) ra đời từ thời Shilla (신라), hơn 1000 năm truớc. Người ta tìm thấy trong lời của bài hát ca ngợi sự trinh tiết của Aryong (아룡), vợ người sáng lập ra triều đại Shilla (신라), đã sử dụng điệp khúc Aryong Arirang (아룡 아리랑). Còn giả thuyết khác lại cho rằng Arirang (아리랑) ra đời khoảng thế kỷ 19, thời kỳ cuối của triều đại Joseon (조선), với những người công nhân đang xây lại lâu đài Gyeongbok (경복) vốn bị người Nhật phá huỷ từ thế kỷ 16. Họ dùng điệu Arirang (아리랑) để tự an ủi lòng mình trong những tháng ngày lao động cơ cực.
Tuy nhiên trong Lời giới thiệu về các bài hát Arirang, tác giả lại cho rằng Arirang có từ nghìn năm nay. Lúc đầu, đó là những bài Moiari (모아리) dùng trong nghi lễ về các thần núi (Moiari, có nghĩa là âm thanh của núi). Moiari (모아리) ngày càng phát triển, thành những bài Arirang của những người làm nghề trồng trọt. Đó là bằng chứng của lịch sử, của mọi niềm vui và nỗi buồn của người Hàn. Đó là “bài hát của lịch sử” và là “lịch sử của những bài hát” Hàn Quốc.
Cũng có người cho rằng điệu Arirang có cách đây khoảng 600 năm, từ vùng Jeongseon (정선), bởi lẽ, Arirang vùng Jeongseon được đánh giá là hay nhất, chuẩn mực nhất, nhiều nhất với ca từ đẹp, nhạc điệu chậm rãi, xốn xang, day dứt. Người dân Hàn Quốc còn đặc biệt xem đây là “quốc ca không chính thức” của đất nước mình.
II. Giai điệu của Arirang
Nhịp điệu khoan thai và chậm rãi toát lên sự trầm lắng và thậm chí là sự buồn bã, đau thương nhưng điều lạ là giai điệu này không đem lại cảm giác nặng nề, đau đớn mà mình thấy nó thật đẹp. Đẹp vì giai điệu trầm buồn nhưng lại chất chứa những ước mơ, hy vọng, đẹp vì lời ca buồn nhưng lại có thể khiến mọi tâm hồn có thể cứng cỏi hơn, giải tỏa mọi nỗi niềm đang bủa vây.
Arirang không có một mẫu cố định. Có nhiều giai điệu và mẫu dạng khác nhau. Arirang chủ yếu được lưu truyền ở ba vùng: Jeongseon (정선), Jindo (진도) và Miryang (밀양). Có hàng trăm bài Arirang, giai điệu và lời ca có thể thay đổi từ vùng này sang vùng khác, với những hoàn cảnh diễn xướng khác nhau.
Link: https://youtu.be/zFyndK9VOCk
III. Giai điệu của Arirang giống với con người và cách sống của người dân Hàn Quốc
Nội dung của Arirang là toàn bộ đời sống tâm hồn người Hàn: tình yêu, hạnh phúc, bất hạnh, nỗi khổ đau, những nhọc nhằn vất vả, sự không bằng lòng về cuộc sống hiện tại, lời than thân, trách móc, hờn giận… Từ ngữ của lời ca Arirang thường buồn rầu, đa cảm, có lúc đến mức thảm thương, nhịp điệu khoan thai, thậm chí rất chậm. Nội dung Arirang có gì đó giống với những vang động sâu thẳm nhất từ trái tim Hàn Quốc: sự giận dữ và nỗi đau đớn. Người Hàn Quốc đã cố gắng giải quyết nỗi xúc động tinh thần của họ thông qua lối đi của thời gian hơn là tìm cách giải toả căng thẳng ngay lập tức. Lời lẽ của Arirang thường là sự thú nhận những tình cảm thật của tình yêu, cũng như sự tiếc nuối của chia ly, những tình cảm nồng nàn nhưng rất đỗi dịu dàng
Arirang cũng là những lời ca nói về cuộc sống lao động nhọc nhằn vất vả. Arirang là những tâm tình của người lao động. Từ ngày xưa, mọi nỗi vất vả nhọc nhằn của cuộc sống nơi núi cao, rừng sâu, hay biển rộng, những gánh nặng của người phụ nữ trong gia đình, những ai oán, hy vọng, mọi niềm vui, nỗi buồn đều gửi gắm trong lời ca. Arirang còn là niềm mơ ước không bao giờ lụi tàn của con nguời.
Arirang không chỉ giúp con người giải toả mọi nỗi niềm mà còn làm cho những công việc nặng nhọc trở nên thú vị, đỡ nặng nề hơn.
Có người cho rằng Arirang quá buồn bã và thiếu tinh thần mạnh mẽ. Có khi những lời ca buồn lại làm tâm hồn cứng cỏi hơn bao giờ hết, có sức làm hoá giải mọi nỗi đau, niềm giận dữ, hơn cả mọi khúc ca hùng tráng. Sức mạnh của lời ca buồn không phải lúc nào cũng kéo con người chìm xuống mà có khi lại giúp họ đứng vững, kiên cường hơn, bởi trong đó, bên cạnh nỗi buồn còn có niềm hy vọng, bên cạnh sự than thân còn có sự tự ý thức, bên cạnh nỗi buồn chia ly còn có niềm mơ ước đoàn tụ, bởi những mơ ước không bao giờ bị dập tắt trong những lời ca. Khi con người hoá giải mọi nỗi buồn, niềm đau vào cái đẹp, thì nghĩa là họ đang hướng tới sự vĩnh cửu.
IV. Lời bài hát của Arirang
Lời của điệu dân ca này gồm có phần điệp khúc và 3 lời. Phần điệp khúc sẽ được hát trước mỗi lời.
아리랑, 아리랑, 아라리요… => Arirang, Arirang, Arariyô…
아리랑 고개로 넘어간다. => Tôi vượt qua đèo Arirang.
나를 버리고 가시는 님은 => Hỡi người mà rời bỏ tôi
십리도 못가서 발병난다. => người sẽ không thể đi được dù chỉ mười dặm khi chân người đau.
아리랑, 아리랑, 아라리요… => Arirang, Arirang, Arariyô…
아리랑 고개로 넘어간다. => Tôi vượt qua đèo Arirang.
청천하늘엔 별도 많고 => Bao nhiêu vì sao sáng trên bầu trời quang
우리네 가슴엔 희망도 많다 => là bấy nhiêu ước vọng trong tim chúng ta.
아리랑, 아리랑, 아라리요… => Arirang, Arirang, Arariyô…
아리랑 고개로 넘어간다. => Tôi vượt qua đèo Arirang.
아리랑, 아리랑, 아라리요… => Arirang, Arirang, Arariyô…
아리랑 고개로 넘어간다. => Tôi vượt qua đèo Arirang.
저기 저 산이 백두산이라지 => Nơi ấy, ở đó là núi Bạch Đầu
동지 섣달에도 꽃만 핀다. => Dù vào mùa đông nhưng hoa vẫn nở.
Link: https://youtu.be/fn-aup0nN_o
Vì có nhiều phiên bản với giai điệu và nội dung khác nhau nên bạn có thể chọn nghe những phiên bản truyền thống với giai điệu nhẹ nhàng, trầm lắng mà da diết; những phiên bản được biến tấu lại bởi các nghệ sĩ K-pop vừa mang âm nhạc hiện đại mà cũng không làm mất đi vẻ truyền thống.
Thậm chí giai điệu này còn được phổ lời sang tiếng Anh cũng như những ngôn ngữ khác, những bản phối với nhạc cụ truyền thống của Việt Nam cũng rất hợp.
Link: https://youtu.be/vwc5zTayVJw
Vào tháng 12 năm 2012, bài dân ca Arirang nổi tiếng của Hàn Quốc đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hoá phi vật thể của nhân loại. Đến nay, ca khúc này vẫn vang lên ở những sự kiện quan trọng của quốc gia, những nơi có người Hàn trên khắp thế giới và ở cả những cuộc thi Olympic thể thao có người Hàn tham dự để động viên tinh thần họ. Nó như một bài “thánh ca” để làm tăng sự đoàn kết giữa những người Hàn Quốc, dù ở đất khách hay quê nhà.
ARIRANG: GIAI ĐIỆU DÂN CA – “QUỐC CA KHÔNG CHÍNH THỨC” CỦA HÀN QUỐC
Arirang (아리랑) là điệu dân ca rất phổ biến trên bán đảo Triều Tiên (bao gồm cả Bắc Triều Tiên và Hàn Quốc). Đây được xem là điệu dân ca biểu trưng cho lịch sử, văn hóa và tâm hồn của cả dân tộc Triều Tiên nói chung và Hàn Quốc nói riêng.
Arirang được chia thành 3 loại chính. Arirang (아리랑) tại khu vực tỉnh Nam Gyeongsang (경상남도) được gọi là Milyang Arirang (밀양아리랑), ở vùng Honam (호남) – phía tây nam của bán đảo là Jindo Arirang (진도아리랑), và Jeongseon Arirang (정선아리랑) được phổ biến rộng rãi ở khu vực tỉnh Kangwon (강원도).
I. Nguồn gốc điệu dân ca Arirang
Có giả thuyết cho rằng Arirang (아리랑) ra đời từ thời Shilla (신라), hơn 1000 năm truớc. Người ta tìm thấy trong lời của bài hát ca ngợi sự trinh tiết của Aryong (아룡), vợ người sáng lập ra triều đại Shilla (신라), đã sử dụng điệp khúc Aryong Arirang (아룡 아리랑). Còn giả thuyết khác lại cho rằng Arirang (아리랑) ra đời khoảng thế kỷ 19, thời kỳ cuối của triều đại Joseon (조선), với những người công nhân đang xây lại lâu đài Gyeongbok (경복) vốn bị người Nhật phá huỷ từ thế kỷ 16. Họ dùng điệu Arirang (아리랑) để tự an ủi lòng mình trong những tháng ngày lao động cơ cực.
Tuy nhiên trong Lời giới thiệu về các bài hát Arirang, tác giả lại cho rằng Arirang có từ nghìn năm nay. Lúc đầu, đó là những bài Moiari (모아리) dùng trong nghi lễ về các thần núi (Moiari, có nghĩa là âm thanh của núi). Moiari (모아리) ngày càng phát triển, thành những bài Arirang của những người làm nghề trồng trọt. Đó là bằng chứng của lịch sử, của mọi niềm vui và nỗi buồn của người Hàn. Đó là “bài hát của lịch sử” và là “lịch sử của những bài hát” Hàn Quốc.
Cũng có người cho rằng điệu Arirang có cách đây khoảng 600 năm, từ vùng Jeongseon (정선), bởi lẽ, Arirang vùng Jeongseon được đánh giá là hay nhất, chuẩn mực nhất, nhiều nhất với ca từ đẹp, nhạc điệu chậm rãi, xốn xang, day dứt. Người dân Hàn Quốc còn đặc biệt xem đây là “quốc ca không chính thức” của đất nước mình.
II. Giai điệu của Arirang
Nhịp điệu khoan thai và chậm rãi toát lên sự trầm lắng và thậm chí là sự buồn bã, đau thương nhưng điều lạ là giai điệu này không đem lại cảm giác nặng nề, đau đớn mà mình thấy nó thật đẹp. Đẹp vì giai điệu trầm buồn nhưng lại chất chứa những ước mơ, hy vọng, đẹp vì lời ca buồn nhưng lại có thể khiến mọi tâm hồn có thể cứng cỏi hơn, giải tỏa mọi nỗi niềm đang bủa vây.
Arirang không có một mẫu cố định. Có nhiều giai điệu và mẫu dạng khác nhau. Arirang chủ yếu được lưu truyền ở ba vùng: Jeongseon (정선), Jindo (진도) và Miryang (밀양). Có hàng trăm bài Arirang, giai điệu và lời ca có thể thay đổi từ vùng này sang vùng khác, với những hoàn cảnh diễn xướng khác nhau.
Link: https://youtu.be/zFyndK9VOCk
III. Giai điệu của Arirang giống với con người và cách sống của người dân Hàn Quốc
Nội dung của Arirang là toàn bộ đời sống tâm hồn người Hàn: tình yêu, hạnh phúc, bất hạnh, nỗi khổ đau, những nhọc nhằn vất vả, sự không bằng lòng về cuộc sống hiện tại, lời than thân, trách móc, hờn giận… Từ ngữ của lời ca Arirang thường buồn rầu, đa cảm, có lúc đến mức thảm thương, nhịp điệu khoan thai, thậm chí rất chậm. Nội dung Arirang có gì đó giống với những vang động sâu thẳm nhất từ trái tim Hàn Quốc: sự giận dữ và nỗi đau đớn. Người Hàn Quốc đã cố gắng giải quyết nỗi xúc động tinh thần của họ thông qua lối đi của thời gian hơn là tìm cách giải toả căng thẳng ngay lập tức. Lời lẽ của Arirang thường là sự thú nhận những tình cảm thật của tình yêu, cũng như sự tiếc nuối của chia ly, những tình cảm nồng nàn nhưng rất đỗi dịu dàng
Arirang cũng là những lời ca nói về cuộc sống lao động nhọc nhằn vất vả. Arirang là những tâm tình của người lao động. Từ ngày xưa, mọi nỗi vất vả nhọc nhằn của cuộc sống nơi núi cao, rừng sâu, hay biển rộng, những gánh nặng của người phụ nữ trong gia đình, những ai oán, hy vọng, mọi niềm vui, nỗi buồn đều gửi gắm trong lời ca. Arirang còn là niềm mơ ước không bao giờ lụi tàn của con nguời.
Arirang không chỉ giúp con người giải toả mọi nỗi niềm mà còn làm cho những công việc nặng nhọc trở nên thú vị, đỡ nặng nề hơn.
Có người cho rằng Arirang quá buồn bã và thiếu tinh thần mạnh mẽ. Có khi những lời ca buồn lại làm tâm hồn cứng cỏi hơn bao giờ hết, có sức làm hoá giải mọi nỗi đau, niềm giận dữ, hơn cả mọi khúc ca hùng tráng. Sức mạnh của lời ca buồn không phải lúc nào cũng kéo con người chìm xuống mà có khi lại giúp họ đứng vững, kiên cường hơn, bởi trong đó, bên cạnh nỗi buồn còn có niềm hy vọng, bên cạnh sự than thân còn có sự tự ý thức, bên cạnh nỗi buồn chia ly còn có niềm mơ ước đoàn tụ, bởi những mơ ước không bao giờ bị dập tắt trong những lời ca. Khi con người hoá giải mọi nỗi buồn, niềm đau vào cái đẹp, thì nghĩa là họ đang hướng tới sự vĩnh cửu.
IV. Lời bài hát của Arirang
Lời của điệu dân ca này gồm có phần điệp khúc và 3 lời. Phần điệp khúc sẽ được hát trước mỗi lời.
아리랑, 아리랑, 아라리요… => Arirang, Arirang, Arariyô…
아리랑 고개로 넘어간다. => Tôi vượt qua đèo Arirang.
나를 버리고 가시는 님은 => Hỡi người mà rời bỏ tôi
십리도 못가서 발병난다. => người sẽ không thể đi được dù chỉ mười dặm khi chân người đau.
아리랑, 아리랑, 아라리요… => Arirang, Arirang, Arariyô…
아리랑 고개로 넘어간다. => Tôi vượt qua đèo Arirang.
청천하늘엔 별도 많고 => Bao nhiêu vì sao sáng trên bầu trời quang
우리네 가슴엔 희망도 많다 => là bấy nhiêu ước vọng trong tim chúng ta.
아리랑, 아리랑, 아라리요… => Arirang, Arirang, Arariyô…
아리랑 고개로 넘어간다. => Tôi vượt qua đèo Arirang.
아리랑, 아리랑, 아라리요… => Arirang, Arirang, Arariyô…
아리랑 고개로 넘어간다. => Tôi vượt qua đèo Arirang.
저기 저 산이 백두산이라지 => Nơi ấy, ở đó là núi Bạch Đầu
동지 섣달에도 꽃만 핀다. => Dù vào mùa đông nhưng hoa vẫn nở.
Link: https://youtu.be/fn-aup0nN_o
Vì có nhiều phiên bản với giai điệu và nội dung khác nhau nên bạn có thể chọn nghe những phiên bản truyền thống với giai điệu nhẹ nhàng, trầm lắng mà da diết; những phiên bản được biến tấu lại bởi các nghệ sĩ K-pop vừa mang âm nhạc hiện đại mà cũng không làm mất đi vẻ truyền thống.
Thậm chí giai điệu này còn được phổ lời sang tiếng Anh cũng như những ngôn ngữ khác, những bản phối với nhạc cụ truyền thống của Việt Nam cũng rất hợp.
Link: https://youtu.be/vwc5zTayVJw
Vào tháng 12 năm 2012, bài dân ca Arirang nổi tiếng của Hàn Quốc đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hoá phi vật thể của nhân loại. Đến nay, ca khúc này vẫn vang lên ở những sự kiện quan trọng của quốc gia, những nơi có người Hàn trên khắp thế giới và ở cả những cuộc thi Olympic thể thao có người Hàn tham dự để động viên tinh thần họ. Nó như một bài “thánh ca” để làm tăng sự đoàn kết giữa những người Hàn Quốc, dù ở đất khách hay quê nhà.
